30 oktober 2023
In deze rubriek vragen wij mensen met parkinson hoe zij richting aan hun leven geven sinds zij de diagnose parkinson kregen. Je toekomst ziet er ineens totaal anders uit, maar dit kan ook leiden tot het begin van iets nieuws. Marjan Overdiep kreeg op haar 48e de diagnose parkinson. Ze werd actief voor de Parkinson Vereniging en na een intensieve yogaopleiding in India richtte ze de stichting Maryoga en het label Yoga4Parkinson op. Haar doel hierbij is mensen met een chronische beweeg-aandoening te stimuleren te bewegen.
Hoe werd de diagnose gesteld?
‘In 2012 kreeg ik naast schouderklachten last van een vastzittende vinger tijdens het typen. Toen ik tijdens een strandwandeling op de terugweg mijn eigen spoor tegenkwam, bleek ik ook met mijn been te slepen. Met dat verhaal ging ik naar de neuroloog, waar ik al kwam vanwege mijn schouder. Een pet-scan gaf een naam aan mijn klachten: parkinson. Het heeft mijn leven absoluut veranderd. Ik heb me aangemeld als patiënten-onderzoeker bij de Parkinson Vereniging, waar je als ervaringsdeskundige meedoet aan onderzoeken. Ik ben geïnteresseerd in hoever ze zijn in de wetenschap wat betreft parkinson. Ik vind het een hele interessante wereld.’
Wat voor invloed had dit op jouw werk?
‘In 2017 ben ik gestopt met werken en lid geworden van de werkgroep ‘Werk en parkinson’ van de Parkinson Vereniging. Ik kom uit het HR vak, personeel en organisatie, en dan is het natuurlijk erg leuk om in je vakgebied verder te kunnen gaan terwijl je geen betaalde baan meer hebt. Wij verstrekken informatie aan mensen met parkinson die nog aan het werk zijn en misschien willen minderen of al zover zijn dat ze willen stoppen en daar vragen over hebben. Als je de diagnose parkinson krijgt verandert jouw wereld enorm omdat het een progressieve ziekte is. Je weet dat je op enig moment moet stoppen met werken. Mensen benaderen ons met grote vragen: ‘Wat kom ik allemaal tegen en als ik ziek ben gemeld, hoe zit het dan financieel? Kan ik mijn hypotheek dan nog wel betalen?’ Daar hebben we een portal voor gebouwd. Wij geven ook workshops over dit onderwerp. Vaak ontmoeten mensen daar voor het eerst anderen met parkinson. Ze komen redelijk schuchter binnen en aan het eind van de dag wisselen ze telefoonnummers uit. Ik noem het weleens het feest der herkenning, dat is een mooi fenomeen om te begeleiden.’
Hoe ontstond het idee om te gaan werken op yogagebied?
‘Toen ik met werken gestopt was en een scheiding achter de rug had was dat het moment om mijn leven om te gooien. Omdat ik zoveel profijt van yoga had wilde ik daar meer van weten. Nadat ik in India twee maanden de opleiding tot yogadocent had gevolgd kwam ik zo opgeknapt terug dat ik yoga wilde uitdragen binnen de wereld van parkinson. Ik wilde hen hetzelfde laten ervaren en dat kon alleen maar door yogales te geven aan mensen met parkinson. Omdat er vanuit het hele land veel vraag was naar mijn lessen ben ik ook online les gaan geven. Toen het steeds groter werd ontstond het idee om een dag te organiseren waarbij we yogadocenten op één dag opleiden in de wereld van parkinson. Eerst volgen ze de e-learning waarbij ze zich inlezen en verdiepen in parkinson in relatie tot sport. Dan nemen wij ze een dag mee in de wereld van parkinson in relatie tot yoga. Inmiddels hebben we ruim 80 yogadocenten opgeleid. Degene die actief lesgeven aan mensen met parkinson staan ook op onze website. Sindsdien geven we vier á vijf keer per jaar een opleiding en organiseren we één keer per jaar een terugkomdag waar weer nieuwe kennis opgedaan wordt. Zo hopen we onze missie ‘Breng yoga dichterbij parkinson’ te volbrengen en zoveel mogelijk mensen op te leiden. Inmiddels draaien we de opleiding met drie yogadocenten die ook parkinson hebben en geeft een parkinson verpleegkundige een stukje theorie aan de yogadocenten. Er zijn ook altijd twee of drie ervaringsdeskundigen met parkinson maar die geen yogadocent zijn. Het wordt positief ervaren dat we die deskundigen inzetten bij de opleidingsdag. Het is heel succesvol, dat geeft veel voldoening.’
Is het voor jouw werk een meerwaarde dat je zelf parkinson hebt?
‘Ja, dat is zeker een meerwaarde. Ik kan mijn ervaringen delen in een workshop, vertellen hoe het bij mij is gegaan en wat voor klachten ik heb. Doordat ik kennis opdoe door verhalen van mensen heb ik er persoonlijk ook wat aan. Dat ik mensen help geeft mij veel voldoening. Het werken met mensen met parkinson is voor mij een hele bijzondere wereld waar ik allemaal mooie mensen ontmoet die net als ik in het leven staan. Namelijk iets positiefs maken van het feit dat je een ziekte hebt. Ik doe wat bij mij past binnen de wereld van parkinson. Hierdoor heb ik ook een heel nieuw netwerk. Alles wat ik doe heeft met de positieve kant te maken. Waarschijnlijk kom ik daardoor niet zoveel mensen tegen bij wie het glas halfleeg is.’
Waarom vinden jullie dat yoga dichterbij parkinson gebracht moet worden?
‘Omdat we er zelf zoveel profijt van hebben. Het is een laagdrempelige manier van bewegen. Je blijft er soepel bij en je leert ook goed ontspannen. Beide aspecten zijn erg belangrijk. Door met je adem bezig te zijn veroorzaak je een zekere concentratiefocus en dat zorgt ervoor dat je even met niets anders bezig bent dan met je lijf. Door yoga word je je ook bewust van je houding en de slagroom op de taart is dat je aan het einde van de les de ontspanning ervaart. Ook kun je bepaalde houdingen doen die bijvoorbeeld bevorderlijk zijn voor je spijsvertering of voor je rug en heupen. Je kunt er op veel vlakken profijt van hebben. Daarom willen we ook zoveel mogelijk mensen laten ervaren dat yoga voor hen misschien ook een goede manier is om in beweging te komen.’
